2.1.1.
Sürdürülebilirlik kavramı, genel olarak işletmelerin ekonomik, sosyal ve çevresel açıdan faaliyetlerinde denge sağlayarak, uzun vadeli başarı sağlama yeteneği olarak tanımlanır.
Sürdürülebilirlik, günümüzde her firmanın karşı karşıya olduğu ve göz ardı edilemeyecek bir gereklilik haline gelmiştir. Çevresel ve sosyal sorumlulukların artması, kaynak kıtlığı ve tüketici taleplerindeki değişimler gibi faktörler, firmaları sürdürülebilir bir şekilde faaliyet göstermeye yöneltmektedir. Tüketiciler, yatırımcılar ve diğer paydaşlar, iş ilişkilerinde sürdürülebilirlik ilkelerine bağlı firmaları tercih etmektedir.
Ancak, sürdürülebilirlik gereklilikleri her firmayı farklı ölçüde etkilemektedir. Sektör, kaynak ve hammadde kullanımı, faaliyet gösterilen coğrafya, firmanın büyüklüğü ve kullanılan teknolojiler gibi unsurlar, sürdürülebilirlik uygulamalarının kapsamını ve karmaşıklığını belirleyen faktörler arasındadır. Bu farklılıklara rağmen, her firmanın sürdürülebilirlik konusunda gerekli aksiyonları alması ve bu konuda ilerleme kaydetmesi mümkündür. Küçük adımlarla başlamak, sürdürülebilirlik ilkelerini şirket kültürüne entegre etmek ve sürekli iyileştirmeye odaklanmak, firmaların bu alanda başarıya ulaşmalarına yardımcı olacaktır.
Sürdürülebilirlik Kavramları
Çevresel Sürdürülebilirlik: Doğal kaynakların verimli ve dengeli bir şekilde kullanılması, çevrenin korunması ve doğal yaşamın devamının sağlanması anlamına gelir. Bu, enerji ve su tasarrufu, atık yönetimi, karbon ayak izinin azaltılması gibi uygulamaları içerir.
Sosyal Sürdürülebilirlik: Toplumun ihtiyaçlarını karşılayacak, sağlıklı ve adil bir yaşam standardını sürdürmek anlamına gelir. İnsan haklarına saygı, çalışanların iyi koşullarda çalışması, yerel topluluklara katılım ve sosyal sorumluluk gibi konuları kapsar.
Ekonomik Sürdürülebilirlik: Ekonomik olarak sürdürülebilirlik, karlılığın yanı sıra işletmenin uzun vadeli büyüme ve istikrarını sağlama yeteneğini ifade eder. Maliyet etkinliği, verimlilik, pazar rekabeti, risk yönetimi ve yenilikçilik bu alanda önemli hususlardır.
Sürdürülebilirlik Neden Gereklidir?
Sürdürülebilirlik, sadece bir etik sorumluluk veya rekabet avantajı meselesi olmaktan öte, artık firmalar için bir ihracat gerekliliği haline gelmiştir. Sürdürülebilirliği uzun vadeli bir iş stratejisi olarak benimseyen firmalar, bu dönüşümden çok yönlü avantajlar elde edebilirler.
Günümüzde, birçok ülke, firmaların çevresel ve sosyal sorumluluklarını artırmaya yönelik mevzuatlar geliştirmektedir. Bu mevzuatlar, firmaların üretim süreçlerinde daha az atık üretmelerini, daha az enerji kullanmalarını ve çalışan haklarını gözetmelerini zorunlu kılmaktadır.
İhracat yapmak isteyen firmaların, hedef pazarlardaki bu tür mevzuatlara uyum sağlaması artık bir zorunluluktur. Aksi takdirde, ihracat yapamaz hale gelebilirler. Bununla birlikte, bu avantajları tam anlamıyla yakalayabilmek için firmaların kurumsallaşması ve bakış açılarını değiştirmesi oldukça önemlidir.
Avrupa Yeşil Mutabakatı (AYM) ve Sürdürülebilirlik
Avrupa Birliği (AB) pazarı, 2023 yılında Türkiye'nin hazır giyim ve tekstil ihracatının yaklaşık %62'sini, KOBİ ihracatının ise %47,3'ünü oluşturmaktadır. Hazır giyim ve konfeksiyon ihracatımızda en büyük pazarımız olan AB, 2019 yılında yayımladığı Avrupa Yeşil Mutabakatı (AYM) çerçevesinde sürdürülebilirlik kriterleri temelinde mevzuat ve yasal düzenlemelerini güncellemekte ve yeni uygulamalar getirmektedir. Önümüzdeki 2-3 yıl içinde AYM kapsamında sektörel mevzuat zorunluluklarının netleşmesi beklenmektedir. Bu nedenle, AB pazarında faaliyet gösteren firmaların sürdürülebilirliği iş stratejilerinin merkezine yerleştirmesi ve bu konuda aktif adımlar atması önemlidir.
AB’ye ihracat yapan firmalar için AYM kapsamında sürdürülebilirlik mevzuatlarının getirdiği uygulamaları benimsemek, AB’ye ihracat yapabilmek için bir ön koşul haline gelecektir.
AB Dışı Pazarlara İhracatta Sürdürülebilirlik
Sürdürülebilirliği BM Kalkınma Hedefleri çerçevesinde benimsemiş ve sürdürülebilirliğe yatırım yapan firmalar, AB dışı pazarlarda da büyük bir avantaj yakalayacaklardır. Bu firmalar, sürdürülebilirlik uygulamalarıyla daha geniş bir müşteri kitlesine hitap edebilir, itibarlarını artırabilir ve yatırımcıları cezbedebilirler.
Firmaların sürdürülebilirliğe uzun vadeli bir yatırım olarak bakmaları ve bu konudaki çalışmalarını sürekli geliştirmeleri gerekmektedir. Sürdürülebilirlik, sadece bir maliyet unsuru olarak değil, aynı zamanda bir rekabet avantajı ve yeni iş firsatları kaynağı olarak görülmelidir. Sürdürülebilirlik yalnızca etik bir sorumluluk değildir ve sürdürülebilirlik ilkelerini benimseyen firmalar, küresel pazarda daha başarılı olabilir, daha fazla müşteriye ulaşabilir ve daha fazla kar elde edebilirler.
Sürdürülebilirliğin Avantajları
Sürdürülebilirlik, günümüz ticaret koşullarında firmalar için çeşitli avantajlar sağlayacaktır. Sürdürülebilirlik uygulamalarının mevzuat ile zorunlu olduğu pazarlarda, firmalar bu uygulamaları benimsemek durumunda kalacak, zorunluluk olmayan pazarlarda ise rakiplerine göre önemli bir avantaj elde edeceklerdir.
Uzun vadeli bir bakış açısıyla hareket eden firmalar, kısa vadeli kazançlardan ödün vermeden sürdürülebilirlik yatırımlarına öncelik vermelidir. Bu yatırımlar, maliyet tasarrufu, verimlilik artışı, yenilikçilik ve risk yönetimi gibi alanlarda firmalara önemli faydalar sağlayabilir.
Kısacası sürdürülebilirlik, uzun vadeli büyüme ve başarı için temel bir strateji olarak kabul edilmelidir. Bu prensipleri benimseyen firmalar, hem çevresel ve sosyal etkiyi azaltarak hem de firmanın performansını artırarak rekabet avantajı elde edebilirler.
Rekabet Avantajı
Sürdürülebilirlik uygulamaları, müşteriler arasında rekabet avantajı sağlayabilir. Günümüz tüketicileri, çevreye duyarlı ve sosyal sorumluluk sahibi firmaları tercih etme eğilimindedir. Tüketicilerin ve paydaşların sürdürülebilirlik konusundaki talepleri arttıkça, çevre dostu ve adil üretim prensiplerine uygun ürünler ve firmalar tercih edilir hale gelir.
Maliyet Tasarrufu
Enerji ve kaynak verimliliği, atık azaltma ve geri dönüşüm gibi sürdürülebilirlik uygulamaları, firmaların üretim maliyetlerini düşürmesine ve karlılıklarını artırmasına yardımcı olabilir.
Pazar Fırsatları
Sürdürülebilirlik, yeşil teknolojilerin ve çevresel ürünlerin talebinde artışa yol açabilir. Bu da firmalara yeni pazarlara açılma ve yeni ürünler geliştirme fırsatları sunabilir.
İş Gücü ve İtibar
Sürdürülebilirlik uygulamaları firmalara güçlü bir marka itibarı ve saygınlık kazandırır. Böylece, müşteri sadakatini artırır ve yeni pazarlara giriş imkanlarını kolaylaştırabilir. Çalışanlar, sosyal ve çevresel olarak sorumlu firmalarda çalışmaktan gurur duyarlar. Bu da işe alım ve personel tutma süreçlerinde avantaj sağlayabilir.
Risk Azaltma
Sürdürülebilirlik, firmaların gelecekteki çevresel, sosyal ve ekonomik risklere karşı daha dayanıklı hale gelmelerini sağlar. Bu, regülasyonlara uyum, tedarik zinciri risklerinin azaltılması ve itibar kaybının önlenmesi gibi konuları içerir.
Yatırımcı İlgisi
Yatırımcılar, sürdürülebilirlik performansı yüksek firmalara daha fazla ilgi göstermektedir. Bu da firmaların finansman imkanlarını genişletmesine ve yeni yatırımlar yapmasına olanak sağlayabilir.
Sürdürülebilirlik, sadece büyük firmalar için değil, her ölçekteki işletme için önemli bir konudur. Küçük ve orta ölçekli işletmeler (KOBİ’ler) de, küresel pazarda ve toplumda aktif rol oynayarak, sürdürülebilirlik hedeflerine katkıda bulunabilirler.
Esneklik Daha küçük ve daha az karmaşık yapılar, yeni sürdürülebilirlik uygulamalarını daha hızlı ve kolay benimsemeye imkan sağlar.
YaratıcılıkBürokratik engellerden daha az etkilenen KOBİ’ler, özgün ve yenilikçi sürdürülebilirlik çözümleri geliştirme konusunda daha özgürdür. Yerel Ağlar Yerel topluluklarla güçlü bağlar, yerel tedarikçilerle iş birliği ve yerel çevresel ve sosyal girişimlere destek gibi sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmada avantaj sağlar. Daha Az Maliyet Enerji tasarrufu ve atık yönetimi gibi basit adımlar bile önemli bir etki yaratabilirken, birçok sürdürülebilirlik uygulaması büyük yatırım gerektirmez. Hızlı Geri Bildirim KOBİ’ler, müşterilerinden ve paydaşlarından daha hızlı geri bildirim alabilir, bu sayede sürdürülebilirlik uygulamalarının etkinliğini ve etkisini daha iyi anlayabilir ve gerekli ayarlamaları yapabilirler.
